โครงการหลวง เชื่อว่าคนไทยแทบทุกคนจะคุ้นเคยกับชื่อนี้เป็นอย่างดี แต่จะรู้จักเป็นอย่างดีด้วยหรือไม่นั้น คงต้องบอกว่าน้อยคนนักที่จะเข้าใจอย่างแท้จริง ดังนั้นถ้าเราอยากจะรู้จักและเข้าใจ วิธีที่ดีที่สุดวิธีเดียวก็คือการไปให้เห็นกับตา ได้ยินกับหู และเรียนรู้จากใจ วันนี้พวกเราทีม mocyc.com จะขอพาทุกคนเดินทางไปด้วยกันบนเส้นทางแห่งความสุขทั้ง 38 โครงการ ที่เริ่มต้นจากการเดินทางผ่านถนนลาดยางแสนสบาย จนถึงทางลูกรังแสนกันดาร เลาะภูเขา เข้าป่า เปียกฝน บนเส้นทางยาวไกลกว่า 5,000 กิโลเมตร
ทริปแห่งการค้นหาความหมายของพวกเราในครั้งนี้ เริ่มต้นด้วยความโชคดี เนื่องจาก บริษัท ไทยยามาฮ่ามอเตอร์ จำกัด ให้การสนับสนุนส่งรถมาให้เราใช้ในการเดินทางครั้งนี้ 3 คัน ได้แก่ Yamaha NMAX รถออโตเมติก 155 cc, Yamaha M-SLAZ รถ Street Bike 150 cc และ Yamaha Exciter 150 cc เมื่อรถพร้อม พวกเราก็พร้อม งั้นขอเชิญทุกคนซ้อนมอเตอร์ไซค์ไปกับพวกเรากันเลย พวกเราเลือกว่างแผนการเดินทางแบบวิ่งทางเดียว และพวกเราเลือกที่จะไม่วนกลับทางเดิม เพื่อจะใช้เวลาในการเดินทางให้น้อยที่สุด เนื่องจากพวกเรามีเวลาค่อนข้างจำกัด ประกอบกับที่ตั้งของโครงการหลวงแต่ละแห่งนั้นกระจัดกระจายกันอยู่ทั่วภาคเหนือ วิธีนี้จึงดูจะเหมาะสม ที่สุด ทั้งในเรื่องของเวลาและระยะทาง เพื่อที่เราจะได้มีเวลาไปทำความรู้จักกับโครงการหลวง น้ำพระทัยของในหลวง รัชกาลที่ 9 ที่มอบให้แก่ชาวไทยภูเขา "เพื่อช่วยเขา ให้ช่วยเหลือตัวเอง"
เราตั้งต้นที่ ดอยอินทนนท์ จุดสูงสุดของประเทศไทย โดยก่อนออกเดินทางพวกเราตั้งใจไปสักการะ นภเมทนีดล นภพลภูมิสิริ 2 พระมหาธาตุแห่งดอยอินทนนท์ เพื่อความเป็นศิริมงคล เมื่อเราเริ่มออกเดินทางฝนเพิ่งหยุดตก หมอกลงจัดมาก ระยะสายตามองเห็นแค่ไฟท้ายของรถคันหน้าเท่านั้น อุณหภูมิ ณ เวลานั้น 12 องศา แต่นั่นก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคที่จะขัดขวางการเดินทางของพวกเราได้
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงอินทนนท์
ลืมไร่ฝิ่นแล้วมาปลื้มปริ่มกับพรรณไม้เมืองหนาว ในโครงการหลวงที่สูงที่สุดในประเทศไทย โครงการหลวงอินทนนท์ ซึ่งเป็นที่แรกที่เรากำลังจะมุ่งหน้าไป และเมื่อเดินเข้าไปที่นี่ให้ความรู้สึกเหมือนเราอยู่ในสวนดอกไม้ใหญ่ๆ หรือรีสอร์ทเสียมากกว่าที่จะรู้สึกว่าที่นี่เป็นโครงการเกี่ยวกับการเกษตร ที่สนับสนุนให้ชาวบ้านปลูกพืชพรรณที่เป็นดอกไม้เมืองหนาวเนื่องจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ต้องการช่วยให้ชาวบ้านมีพื้นที่ทำกินเป็นหลักแหล่ง จะได้ปลูกพืชทดแทนฝิ่น ลดการทำไร่เลื่อนลอย เมื่อชาวเขาเหล่านี้เห็นว่าความเป็นอยู่ของพวกเขาดีขึ้น และพวกเขาก็จะเริ่มสนใจใคร่รู้เกี่ยวกับเกษตรแผนใหม่มากขึ้น เพื่อนำความรู้นี้ไปช่วยเพิ่มผลผลิตให้มากขึ้น ทั้งยังหันมาอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ไม่บุกรุกทำลายป่าไม้ ต้นน้ำลำธาร และหันมาทำการเกษตรแบบถาวร
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยส้มป่อย
เมื่อชุมชนเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ ก็ไม่ต้องไปเบียดเบียนธรรมชาติ หลังจากที่เราแวะทานข้าวกันเสร็จแล้ว เราก็เริ่มเดินทางต่อไปที่ โครงการหลวงห้วยส้มป่อย โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 108 เชียงใหม่ - ฮอด ถึงอำเภอจอมทองกิโลเมตรที่ 58 เลี้ยวขวาเข้าถนน จอมทอง - น้ำตกแม่เตี๊ยะ อีก 7 กม. จะพบแยกขวาไปที่ทำการอุทยานน้ำตกแม่เตี๊ยะ เป็นถนนลูกลังตรงไปจนถึงทางเข้า บ้านห้วยส้มป่อย จัดตั้งขึ้นเพื่อวางแผนพัฒนาอาชีพให้เกษตรกรมีรายได้อย่างพอเพียง เพื่อที่จะช่วยเสริมสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง เพราะเมื่อชุมชนเข้มแข็งก็จะพึ่งพาตนเองได้ จะได้ไม่ต้องไปเบียดเบียนแหล่งต้นน้ำลำธาร พร้อมทั้งอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและฟื้นฟูต้นน้ำลำธารให้ยั่งยืนอีกด้วย
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนแปะ
ให้พืชมาแทนฝิ่น อนุรักษ์แทนทำลาย
หลังจากนั้นเราออกเดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 108 เชียงใหม่ - ฮอด กม. 82 – 83 เพื่อจะไป โครงการหลวงขุนแปะ เมื่อถึงบริเวณสามแยกไปบ้านแปะและวัดตอง ให้เลี้ยวขวา ตรงไปผ่านบ้านแปะ บ้านทุ่งพัฒนา บ้านบนนา บ้านขุนแปะ ประมาณ 22 กม. จะถึงที่ทำการศูนย์ขุนแปะ เส้นทางนี้ช่วงหน้าฝนจะค่อนข้างเดินทางลำบาก ที่นี่จัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงและม้ง โดยสร้างอาชีพทดแทนการปลูกฝิ่น และทำไร่เลื่อนลอย โดยเริ่มต้นส่งเสริมให้ปลูกไม้ผลเป็นอันดับแรก แล้วค่อยขยับขยายมาปลูกผัก ไม้ดอกไม้ประดับ สมุนไพร และพืชไร่ พร้อมทั้งส่งเสริมให้อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไปควบคู่กัน ทุกเส้นทางที่เราว่าลำบากในตอนนี้ ลองคิดดูกันดี ๆ ว่าเมื่อ 30 - 40 ปีก่อน เส้นทางเหล่านี้จะลำบากยิ่งกว่านี้ขนาดไหน แต่มีชายคนหนึ่งดั้นด้นไป แล้วสร้างสรรค์สิ่งใหม่ให้ทุกคน
"ย่างพระบาทที่ยาตรา ยาวรอบหล้าฟ้าสากล พระเสโทที่ถั่งทน ถ้าไหลรวมคงท่วมไทย"
ความตอนหนึ่งจาก กาพย์เห่เรือฉลองสิริราชสมบัติ 60 ปี โดย นาวาเอก (พิเศษ) ทองย้อย แสงสินชัย
